Nhãn hiệu nổi tiếng là nhãn hiệu được người tiêu dùng biết đến rộng rãi trên toàn lãnh thổ Việt Nam. Quy định về việc ghi nhận Nhãn hiệu nổi tiếng tại mỗi quốc gia có thể khác nhau ở một số tiêu chí nhưng có một điểm chung đó là Nhãn hiệu nổi tiếng có thể được ghi nhận/bảo hộ bất kể nhãn hiệu đó có hoặc không được tiến hành các thủ tục đăng ký với cơ quan Sở hữu trí tuệ của quốc gia đó.
Chủ sở hữu của một nhãn hiệu nổi tiếng có quyền lợi, ít nhất, là giống với chủ sở hữu của một nhãn hiệu đã được đăng ký thông thường.
Cụ thể là chủ sở hữu của Nhãn hiệu nổi tiếng, để bảo vệ quyền lợi của mình đối với Nhãn hiệu nổi tiếng, có thể những hành động pháp lý/biện pháp chống lại hành vi xâm phạm nhãn hiệu hàng hoá, bao gồm cả các biện pháp hành chính, biện pháp hải quan, các biện pháp dân sự và các biện pháp hình sự.
Tiêu chí đánh giá nhãn hiệu nổi tiếng tại Việt Nam. Các tiêu chí sau đây được xem xét khi đánh giá một nhãn hiệu là nổi tiếng tại Việt Nam
- Số lượng người tiêu dùng liên quan đã biết đến nhãn hiệu thông qua việc mua bán, sử dụng hàng hoá, dịch vụ mang nhãn hiệu hoặc thông qua quảng cáo;
- Phạm vi lãnh thổ mà hàng hoá, dịch vụ mang nhãn hiệu đã được lưu hành;
- Doanh số từ việc bán hàng hoá hoặc cung cấp dịch vụ mang nhãn hiệu hoặc số lượng hàng hoá đã được bán ra, lượng dịch vụ đã được cung cấp;
- Thời gian sử dụng liên tục nhãn hiệu;
- Uy tín rộng rãi của hàng hoá, dịch vụ mang nhãn hiệu;
- Số lượng quốc gia bảo hộ nhãn hiệu;
- Số lượng quốc gia công nhận nhãn hiệu là nổi tiếng;
- Giá chuyển nhượng, giá chuyển giao quyền sử dụng,giá trị góp vốn đầu tư của nhãn hiệu.
Tiêu chí đánh giá nhãn hiệu nổi tiếng
Nhãn hiệu nổi tiếng đã được ghi nhận, công nhận tại rất nhiều quốc gia trên thế giới. Việc ghi nhận nhãn hiệu nổi tiếng là để chống lại việc sử dụng, đăng ký các nhãn hiệu, dấu hiệu tương tự hoặc việc sử dụng các biến thể, bản sao hoặc bản dịch của nhãn hiệu nổi tiếng đó cho các sản phẩm/dịch vụ tương tự, thậm chí ở một số quốc gia còn áp dụng cho cả các sản phẩm/dịch vụ không tương tự (hay còn gọi là sản phẩm/dịch vụ khác loại) mà việc sử dụng, đăng ký này gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng về nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm mang Nhãn hiệu nổi tiếng.
Related: Đăng ký nhãn hiệu tại Việt Nam
Việt Nam và các quốc gia khác trên thế giới định nghĩa và ghi nhận “Nhãn Hiệu Nổi Tiếng” như thế nào?
1. Tại Việt Nam định nghĩa và ghi nhận “Nhãn Hiệu Nổi Tiếng”: Tại Việt Nam, Nhãn hiệu nổi tiếng có thể được hiểu là nhãn hiệu được sử dụng một cách liên tục, được biết đến một cách rộng rãi nhưng đặc biệt phải được biết đến rộng rãi trên lãnh thổ Việt Nam cho các sản phẩm/dịch vụ có uy tín bởi người tiêu dùng trên lãnh thổ Việt Nam (Khoản 8B Điều 2 Nghị định 06/2001/NĐ-CP sửa đổi năm 2001: “Nhãn hiệu nổi tiếng” là nhãn hiệu hàng hoá được sử dụng liên tục cho sản phẩm, dịch vụ có uy tín khiến cho nhãn hiệu đó được biết đến một cách rộng rãi). Hay nói cách khác, nếu dựa vào quy định tại Khoản 20 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ (Khoản 20 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi năm 2009, “Nhãn hiệu nổi tiếng” là nhãn hiệu được người tiêu dùng biết đến rộng rãi trên toàn lãnh thổ Việt Nam”), một nhãn hiệu nếu được coi là nổi tiếng tại nước ngoài nhưng người tiêu dùng Việt Nam lại không biết đến nhãn hiệu này thì chưa chắc nhãn hiệu đó được coi là nổi tiếng tại Việt Nam.
Việc định nghĩa nhãn hiệu nổi tiếng là phải được người tiêu dùng biết đến rộng rãi trên toàn lãnh thổ Việt Nam gây khó khăn hơn cho chủ sở hữu khi chứng minh nhãn hiệu nổi tiếng tại Việt Nam. Bởi theo tiêu chí này, đối với một số nhãn hiệu đã được coi là nổi tiếng tại nhiều quốc gia khác nhưng chưa hoặc mới bắt đầu đầu tư tại Việt Nam, chủ sở hữu rất khó để có được các bằng chứng chứng minh việc nhãn hiệu của mình nổi tiếng tại Việt Nam khi nộp yêu cầu ghi nhận nhãn hiệu nổi tiếng ví dụ như bằng chứng về số lượng người tiêu dùng biết đến nhãn hiệu tại Việt Nam, phạm vi lãnh thổ mà sản phẩm/dịch vụ mang nhãn hiệu được lưu hành tại Việt Nam, doanh số từ việc bán hàng tại Việt Nam…
Phạm vi bảo hộ đối với Nhãn hiệu nổi tiếng tại Việt Nam
Tại Việt Nam, phạm vi bảo hộ của Nhãn hiệu nổi tiếng có thể được hiểu là không chỉ bao trùm cho các sản phẩm/dịch vụ có uy tín mà còn có thể bao trùm cho các sản phẩm/dịch vụ không uy tín của Nhãn hiệu nổi tiếng đó (Điều 74.2 i) Luật SHTT quy định “Nhãn hiệu bị coi là không có khả năng phân biệt nếu nhãn hiệu đó là dấu hiệu trùng hoặc tương tự đến mức gây nhầm lẫn với nhãn hiệu được coi là nổi tiếng của người khác đăng ký cho hàng hoá, dịch vụ trùng hoặc tương tự với hàng hoá, dịch vụ mang nhãn hiệu nổi tiếng hoặc đăng ký cho hàng hoá, dịch vụ không tương tự, nếu việc sử dụng dấu hiệu đó có thể làm ảnh hưởng đến khả năng phân biệt của nhãn hiệu nổi tiếng hoặc việc đăng ký nhãn hiệu nhằm lợi dụng uy tín của nhãn hiệu nổi tiếng”).
Ghi nhận nhãn hiệu nổi tiếng tại Việt Nam
Tại Việt Nam, để được ghi nhận là nhãn hiệu nổi tiếng, chủ sở hữu phải nộp yêu cầu xem xét ghi nhận Nhãn hiệu nổi tiếng với Cục SHTT và chứng minh nhãn hiệu của mình đáp ứng các tiêu chuẩn để được ghi nhận là nhãn hiệu nổi tiếng. Các các tiêu chí đánh giá/xem xét nhãn hiệu nổi tiếng được quy định tại Điều 75 Luật SHTT và Điều 42.3 Thông tư 01/2007/TT-BKHCN.
Nhãn hiệu nổi tiếng được ghi nhận theo Quyết định của Cục SHTT hoặc được ghi nhận theo thủ tục tố tụng dân sự đều được ghi nhận vào Danh mục nhãn hiệu nổi tiếng được ghi nhận tại Cục SHTT.
Dựa vào các tiêu chí đánh giá nhãn hiệu nổi tiếng nêu trên, có thể thấy, chủ sở hữu của Nhãn hiệu nổi tiếng đã có định hướng để thu thập các chứng cứ/tài liệu theo các tiêu chí để chứng minh nhãn hiệu của mình là nổi tiếng. Tuy nhiên, các tiêu chí này chưa đủ cụ thể và chi tiết hướng dẫn chủ đơn về các tài liệu chứng minh với số lượng như thế nào là phù hợp với các tiêu chí này, ví dụ như theo tiêu chí để ghi nhận nhãn hiệu nổi tiếng thì số lượng người tiêu dùng biết đến nhãn hiệu, doanh số bán hàng cụ thể là từ con số bao nhiêu trở lên thì phù hợp với tiêu chí đánh giá hoặc số lượng quốc gia mà nhãn hiệu được bảo hộ và ghi nhận nhãn hiệu nổi tiếng là từ bao nhiêu quốc gia trở lên thì đạt yêu cầu…? Hơn nữa, cộng thêm lý do là tiêu chí đánh giá nhãn hiệu nổi tiếng tại Việt Nam là phải được người tiêu dùng biết đến rộng rãi trên toàn lãnh thổ Việt Nam nên tính đến nay, mặc dù cũng đã có một số yêu cầu ghi nhận nhãn hiệu nổi tiếng đã được nộp, Cục SHTT Việt Nam vẫn chưa ghi nhận nhãn hiệu nổi tiếng nào một cách chính thức, cũng như chưa có hệ thống dữ liệu công bố danh mục nhãn hiệu nổi tiếng.
Tuy nhiên, trên thực tế, Cục SHTT đã có ghi nhận nhãn hiệu nổi tiếng một cách không chính thức hay còn gọi là ghi nhận gián tiếp qua từng vụ việc. Cụ thể là Cục SHTT đã từ chối cấp văn bằng cho một số nhãn hiệu dựa trên cơ sở tương tự gây nhầm lẫn với một/một số nhãn hiệu khác mà được coi là nổi tiếng/nhận biết và sử dụng rộng rãi, dựa trên cơ sở pháp lý là Điều 74.2 i) Luật SHTT hoặc kết luận từ chối cấp văn bằng cho nhãn hiệu sau khi xem xét các yêu cầu phản đối cấp văn bằng/chấm dứt hiệu lực/hủy hiệu lực của văn bằng dựa trên cơ sở nhãn hiệu nổi tiếng.
Tại Úc:
- Luật nhãn hiệu Úc từ năm 1995 đã chấp nhận bảo hộ nhãn hiệu nổi tiếng mà không cần phải đăng ký, thậm chí phạm vi bảo hộ của Nhãn hiệu nổi tiếng còn bao trùm cả các hàng hoá/dịch vụ khác mà hoàn toàn không liên quan đến sản phẩm/dịch vụ uy tín mang Nhãn hiệu nổi tiếng.
- Tại Úc, việc đăng ký của một nhãn hiệu có thể bị từ chối/phản đối dựa trên cơ sở (i) một nhãn hiệu khác đã được thừa nhận là được nhận biết rộng rãi tại Úc trước ngày nộp đơn đăng ký của nhãn hiệu đó và (ii) vì nhãn hiệu khác này được coi là được nhận biết rộng rãi nên việc sử dụng dụng nhãn hiệu đó có thể gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng.
Ghi nhận nhãn hiệu nổi tiếng tại Úc - Danh tiếng, theo quy định, là “sự công nhận các nhãn hiệu của công chúng nói chung”, hoặc trong trường hợp hàng hoá trong thị trường chuyên biệt, những thị trường này cần phải được xem xét. Việc nhãn hiệu được công nhận bởi công chúng nói chung phải được thể hiện thông qua rất nhiều kênh khác nhau, bao gồm quảng cáo trên truyền hình hoặc đài phát thanh hoặc trên các tạp chí và báo trong phạm vi quyền. Việc này phải được kết luận từ doanh thu kinh doanh lớn, cùng với chi phí quảng cáo lớn và chương trình khuyến mãi khác.
Tiêu chí đánh giá nhãn hiệu nổi tiếng tại Việt Nam
Quyền đối với nhãn hiệu nổi tiếng được bảo hộ và thuộc về chủ sở hữu nhãn hiệu đó mà không cần thủ tục đăng ký. Chủ sở hữu nhãn hiệu có thể sử dụng các tài liệu quy định tại điểm dưới đây để chứng minh quyền sở hữu của mình đối với nhãn hiệu và chứng minh nhãn hiệu đáp ứng các điều kiện để được coi là nổi tiếng.
Tài liệu chứng minh quyền sở hữu nhãn hiệu và chứng minh sự nổi tiếng của nhãn hiệu bao gồm các thông tin về phạm vi, quy mô, mức độ, tính liên tục của việc sử dụng nhãn hiệu, trong đó có thuyết minh về nguồn gốc, lịch sử, thời gian sử dụng liên tục nhãn hiệu; số lượng quốc gia nhãn hiệu đã được đăng ký hoặc được thừa nhận là nhãn hiệu nổi tiếng; danh mục các loại hàng hoá, dịch vụ mang nhãn hiệu; phạm vi lãnh thổ mà nhãn hiệu được lưu hành, doanh số bán sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ; số lượng hàng hoá, dịch vụ mang nhãn hiệu đã được sản xuất, tiêu thụ; giá trị tài sản của nhãn hiệu, giá chuyển nhượng hoặc chuyển giao quyền sử dụng, giá trị góp vốn đầu tư của nhãn hiệu; đầu tư, chi phí cho quảng cáo, tiếp thị nhãn hiệu, kể cả cho việc tham gia các cuộc triển lãm quốc gia và quốc tế; các vụ việc xâm phạm, tranh chấp và các quyết định, phán quyết của toà án hoặc cơ quan có thẩm quyền; số liệu khảo sát người tiêu dùng biết đến nhãn hiệu thông qua mua bán, sử dụng và quảng cáo, tiếp thị; xếp hạng, đánh giá uy tín nhãn hiệu của tổ chức quốc gia, quốc tế, phương tiện thông tin đại chúng; giải thưởng, huy chương mà nhãn hiệu đã đạt được; kết quả giám định của tổ chức giám định sở hữu trí tuệ.
Trường hợp nhãn hiệu nổi tiếng được công nhận theo thủ tục tố tụng dân sự hoặc theo quyết định công nhận của Cục Sở hữu trí tuệ thì nhãn hiệu nổi tiếng đó sẽ được ghi nhận vào Danh mục nhãn hiệu nổi tiếng được lưu giữ tại Cục Sở hữu trí tuệ.
Trên đây là khung pháp lý đầy đủ và cụ thể để các doanh nghiệp và cá nhân ghi nhận nhãn hiệu nổi tiếng khi nhãn hiệu đáp ứng các điều kiện bảo hộ nhãn hiệu nổi tiếng. Điều này rất quan trọng trong chiến lược xây dựng nhãn hiệu của các doanh nghiệp.
Liên hệ:
Luật sư Lê Thị Nguyên
Phòng Sở hữu trí tuệ
Tel: 0909920108
Email: dangky@sohuutrituevietnam.vn
TIẾP NHẬN HỒ SƠ TẠI:
TỔ CHỨC ĐẠI DIỆN SỞ HỮU TRÍ TUỆ VIỆT NAM - ĐẠI DIỆN VIỆT MỸ
Hotline: 0907737371 - 0778697777
Email: dangky@sohuutrituevietnam.vn
Website: www.shttvn.com
Website: www.sohuutrituevietnam.com
Website: www.sohuutrituevietnam.vn
